Wat is cognitieve ontwikkeling?
Cognitieve ontwikkeling is het mentale proces van het opslaan, verwerken, terughalen en toepassen van kennis en informatie.
In principe is het dus het proces van het leren. Ieder kind wil vanaf zijn/haar geboorte niets liever dan ontdekken en leren, want alles is nieuw en álles is bijzonder.
Zeker de eerste twaalf jaar gebeurt er veel. Daarnaast is cognitieve ontwikkeling niet los te zien van de andere ontwikkelingsgebieden.
Lees je mee?
Baby
Baby’s zijn nieuw op de wereld en hebben daarom nog zo veel te ontdekken. In het eerste jaar van je baby kun je bijna elke dag veranderingen zien!
Op motorisch gebied gebeurt er veel – handen en voeten ontdekken, grijpen, rollen, verplaatsen – maar ook in het koppie wordt hard gewerkt. Het steeds beter gaan zien helpt je baby bij het verkennen van de wereld om zich heen, en daarmee groeit ook het bewustzijn van het bestaan van de wereld.
Heb jij bijvoorbeeld ook gemerkt dat er rond 9 maanden vaak dikke tranen ontstaan wanneer jij uit het zicht van je kind verdwijnt? Een heel gezonde ontwikkeling!
Je kind zal in deze fase leren dat, ook als je niet in het zicht bent, je toch bestaat en weer terugkeert.
Peuter
Peuters, wat zijn ze leuk en wat is het soms uitdagend om het gezellig te houden in deze fase. De taalontwikkeling gaat hard, peuters ontdekken het spelen met leeftijdsgenootjes en het besef ontstaat dat het kind een eigen individu is. En met dat laatste wordt het woordje ‘nee’ ook een belangrijke voor je peuter om te gebruiken! Hoe frustrerend ook, door jouw veilige omgeving heeft je peuter de mogelijkheid om grenzen te gaan verkennen.
De ontwikkeling van zelfstandigheid is iets dat we bij Dak kindercentra stimuleren. We laten kinderen veel zelf doen en ontdekken, waardoor het vertrouwen in zichzelf kan groeien. Een duidelijke structuur en heldere grenzen zijn hierbij belangrijk, dan weten kinderen waar ze aan toe zijn. Ook helpt dit bij het besef van tijd en het grip hebben op de dag, want dat is nog lastig voor peuters.
Zijn verhalen van je peuter soms moeilijk te volgen? Dat kan kloppen, want fantasie en werkelijkheid lopen nog door elkaar heen. Dat maakt het spel vaak enorm rijk. Leuk om dit eens te observeren bij je eigen kind!
Kleuter
Vierjarigen gaan naar school en daarmee kun je een enorme groeispurt verwachten in de ontwikkeling van schoolse vaardigheden. Veel jonge kleuters tellen al tot 10, later tot 20 en de eerste oefeningen met op- en aftrekken worden gedaan. Kleuters voegen tegenstellingen, zoals kort-lang of groot-klein, toe aan hun woordenschat. Dat dit soms nog best ingewikkeld kan zijn, merk je aan kleuters die steevast de tegenstellingen omkeren. Dat levert leuke uitspraken op!
Ook kleuren en vormen benoemen is onderdeel van de ontwikkeling van je kleuter. Via spel kan dit laagdrempelig gestimuleerd worden. Nog meer dan in de peuterfase wil de kleuter dingen zelf doen en dit gaat ook steeds gemakkelijker. Net als op school kunnen kleuters al prima een beetje meehelpen in het huishouden. Vaste taken, zoals het helpen met het dekken van de tafel, versterken daarnaast ook nog eens het gevoel onderdeel te zijn van een gezin.
Hoewel kleuters soms al zo zelfstandig en wijs zijn, is bijvoorbeeld het zelfstandig oplossen van problemen nog lastig. Als volwassene heb je een mooie taak om kleuters hierin te begeleiden.
6-8 jaar
In deze fase kunnen veel kinderen zich langer concentreren op een taakje. Je kind leert klokkijken, wat heel handig is bij het maken van afspraken en het bieden van autonomie (zelfstandigheid).
De ontwikkeling van meer vaste vriendschappen is ook kenmerkend voor deze fase. Kinderen leren steeds meer zich in een ander te verplaatsen en op te merken wat voor effect bepaald gedrag heeft op een ander. Dit verdiept vriendschappen en helpt ze te onderhouden.
Vanaf deze leeftijd lukt het kinderen ook steeds beter om gedrag onder controle te houden en na te denken, voor zij reageren of handelen. Waar eerder het onderscheid tussen fantasie en werkelijkheid nog moeilijk was, leren ze nu langzaamaan dat dit twee verschillende dingen zijn. Wel met de nadruk op langzaamaan; het wisselt soms per dag of situatie!
9-10 jaar
Bij het bereiken van deze leeftijd ontstaat de interesse in de grotemensenwereld. Wat gebeurt er eigenlijk allemaal en waarom vinden mijn ouders dit leuk? Het verbreedt de interesses van je kind.
In deze fase kunnen sommige kinderen ook al zelfstandig naar school, of van de BSO naar huis fietsen en merk je als ouders dat je kind zich langzaamaan los van jou maakt. Er is ook steeds minder hulp nodig bij verzorgende taken.
Waar je als ouder een mooie rol in hebt, is in het gebruik van schermen en social media. Welke keuze je hier als ouder ook in maakt, kinderen zullen ontdekken dat de online wereld interessant is. In deze levensfase kan het tegelijk ook heel ingewikkeld worden dat andere mensen een mening over je hebben en in toenemende mate zal dit online gebeuren. Het onderdeel willen zijn van een groep is belangrijk voor kinderen in deze fase, maar deze ingewikkelde processen hebben echt nog begeleiding van volwassenen nodig.
11-12 jaar
Van basisschool- naar middelbare schoolleerling. Van jong kind naar (pre)puber. Je kind staat in deze fase aan de voet van een grote verandering, zowel fysiek, cognitief als sociaal-emotioneel. Drie ontwikkelingsgebieden die allemaal in volle vaart bewegen, maar niet altijd in balans zullen zijn. En dan hebben we het nog niet eens over de toenemende mate van hormonen, die invloed kunnen hebben op jouw kind.
Steeds vaker zal een kind in deze fase zelfstandig handelen, zelf verplaatsen en eigen keuzes maken. De motivatie om dingen te doen en het doorzettingsvermogen groeien ook in deze fase; handig bij het starten van een nieuw tijdperk!
Ben je er al klaar voor om deze mooie fase tegemoet te treden?
